เหตุเพราะความงดงามอย่างไร้ขอบเขตของอัญมณีที่เป็นเสน่ห์มัดใจผู้คน ด้วยมุมมองหรือองค์ประกอบบางประการที่ทำให้วัตถุแห่งธรรมชาติได้รับการยกย่องว่าเป็นรัตนชาติ
ความงดงามแห่งแสงสี
แสงสีที่ปรากฏในอัญมณีนับเป็นองค์ประกอบที่สำคัญประการแรกที่มีเสน่ห์ดึงดูดความสนใจของมนุษยชาติ จากแสงสีขาวแห่งธรรมชาติที่รวมคลื่นแสงทั้งเจ็ดจาก ม่วง, คราม, น้ำเงิน, เขียว, เหลือง, ส้ม, และแดง ส่องผ่านเข้าไปกระทบกับเนื้ออัญมณี เกิดการหักเหของคลื่นแสงสะท้อนกลับออกมา คลื่นแสงบางคลื่นก็ถูกดูดซับไว้บางคลื่นก็ถูกปล่อยผ่านออกมาทำให้เกิดแสงสีที่มีสีสันสวยสดงดงาม
ความงดงามแห่งประกาย
ประกายแสงเป็นองค์ประกอบที่เสริมให้ความงดงามแห่งแสงสีดูสวยงามเป็นที่ปรารถนามากยิ่งขึ้น อัญมณีชิ้นใดที่มีเพียงความงามแห่งประกาย ก็ย่อมมีคุณค่าที่ลดน้อยกว่าอัญมณีที่มีคุณสมบัติแห่งความงดงามทั้งสองประการรวมกัน
ความงดงามแห่งประกายจะเกิดขึ้นได้มากน้อยเพียงใด ก็ขึ้นอยู่กับการเจียระไนอัญมณีให้ได้สัดส่วนที่เหมาะสม, จำนวนและรูปแบบของเหลี่ยมเจียระไน, และความใสสะอาดของอัญมณีที่ไม่มีตำหนิภายในมาบดบังประกายแสง
ความงดงามแห่งลวดลาย
อัญมณีหลายชนิดอาจมีเนื้อสีแตกต่างกันในชิ้นเดียวกัน และมีเนื้อดูขุ่นหรือทึบแสงอีกทั้งยังไม่มีประกายแสง แต่ก็ยังให้มองเห็นเป็นลาดลายสวยงามแปลกตา ซึ่งบางครั้งลวดลายเหล่านี้เกิดจากแร่ธาตุต่างชนิดมาเกิดอยู่ร่วมกัน หรืออาจจะเป็นตำหนิหรือสิ่งแปลกปลอมที่แทรกตัวอยู่ภายในอัญมณีระหว่างที่กำลังก่อตัวเป็นรูปผลึก
ความงดงามแห่งพิศวง
ความน่าอัศจรรย์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ โดยเฉพาะที่เกิดกับอัญมณีหลายชนิดสร้างความพิศวงและแรงดึงดูดใจอย่างน่าหลงใหลให้กับผู้พบเห็นเป็นอย่างมาก ซึ่งปรากฏการณ์พิเศษเหล่านี้เกิดจาการเล่นแสงกับปัจจัยพิเศษบางประการในอัญมณีบางชนิด เช่น ตำหนิ ภายในอัญมณี, การเลือกดูดกลืนและปล่อยผ่านคลื่นแสงสีความถึงโครงสร้างภายในอัญมณี เป็นต้น
ความงดงามแห่งการเจียระไน
อัญมณีที่ได้จาการขุดจะมีรูปร่างแตกต่างกันตามรูปผลึกของอัญมณีแต่ละชนิด และผิวภายนอกอาจจะหยาบด้านหรือขรุขระตามการกัดกร่อนของมลภาวะโดยรอบ เพื่อให้เกิดการเล่นแสง ซึ่งส่องประกายของแสงและมีความเงางามจึงจำเป็นต้องนำมาเจียระไนให้เกิดรูปร่างและเหลี่ยมมุมต่างๆ ตลอดจนการชักเงาที่ผิวอย่างประณีต
